Astiqmatizm gözün buynuz qişasının digərindən daha əyri olması və bu səbəblə həm uzaq, həm də yaxın görmənin bulanıqlaşmasıdır. Buynuz qişada meydana gələn bu əyrilik gözün quruluşunun pozulmasına səbəb olur. Bu vəziyyət istər-istəməz insanın həyat keyfiyyətini aşağı salır. Astiqmatizmin əsas simptomu bulanıq görmədir. Bundan əlavə, baş ağrısı və başgicəllənmə də simptomlar arasında sayılır. Bu hal eynək və kontakt linzalarla müalicə edilə bilən bir vəziyyətdir.

Astiqmatizm nədir?

Astiqmatizm gözün buynuz qişasının digərindən daha əyri olması və bu səbəblə həm uzaq, həm də yaxın görmənin bulanıqlaşmasıdır.  Astiqmatizmdə bulanıq görmənin səbəbi buynuz qişanın əyriliyi, bu səbəblə şüaların əyilməsinin qeyri-bərabər olmasıdır. Bu qeyri-bərabərlik iki fərqli görüntü yaradır. Üst-üstə düşən və birləşən bu iki fərqli təsvir bulanıq görüntüyə səbəb olur.

Astiqmatizmin diaqnozu üçün göz müayinəsi və göz testləri aparılır. Diaqnozdan sonra müalicə üçün adətən eynək və kontakt linzalara üstünlük verilir.

Astiqmatizmin səbəbi nədir?

Buynuz qişanın əyri quruluşuna görə işıq tor qişaya keçdikdə görmə bucağı bulanıqlaşır və nəticədə astiqmatizm yaranır.

Adətən irsi göz xəstəliyi olan astiqmatizm, göz qapaqlarının buynuz qişaya həddindən artıq təzyiq göstərməsi və ya göz zədəsi, eləcə də göz əməliyyatı nəticəsində yarana bilər.

Digər səbəbləri aşağıdakılardır:

• Genetik amil
• Göz qapaqlarının buynuz qişaya təzyiq etməsi
• Göz əməliyyatı
• Göz əməliyyatından sonra baş verən ağırlaşmalar
• Göz zədəsi
• Keratokonus

Astiqmatizmin əlamətləri hansılardır?

Astiqmatizmin ilk ümumi simptomu bulanıq görmədir. Bundan əlavə, gecə görmədə çətinlik və baş ağrısı da astiqmatizmin əlamətləri arasındadır.

Bu və buna bənzər simptomlarla qarşılaşan insanlar mümkün qədər tez müddətdə oftalmoloqa müraciət etməli və lazım gələrsə, astiqmatizm eynəkləri və ya digər müalicə üsulları ilə problemi aradan qaldırmalıdırlar.

Astiqmatizmin simptomları bunlardır:

• Bulanıq və ya təhrif edilmiş yaxın və uzaq görmə
• Gecə görmədə çətinlik
• Baş ağrısı və ya başgicəllənmə
• Göz yorğunluğu
• Aydın görmək üçün gözləri qıyaraq baxmaq
• Gözün qıcıqlanması və sulanması

Əgər övladınızı gözlərini qıydığını, gözlərini ovuşdurduğunu və ya tez-tez baş ağrılarının olduğunu müşahidə etsəniz, oftalmoloqa müraciət etməkdə fayda var.

Astiqmatizmli biri necə görür?

Astiqmatizmi olan insanlar həm yaxını, həm də uzağı bulanıq görürlər. 

Astiqmatizmi olan insanlarda işıq gözə daxil olarkən lazım olduğundan daha çox sınır və pozulur. Buna görə də işığın tor qişaya düzgün fokuslanması mümkün olmur. Bu o deməkdir ki, baxılan obyektin yalnız bəzi hissələri fokusdadır. Bu qeyri-bərabər və təhrif edilmiş fokus obyektlərin bulanıq və ya dalğalı görünməsinə səbəb olur. Eyni zamanda astiqmatizmi olan insanlarda göz yorğunluğu hiss edilə bilər.

Miyopik astiqmatizm nədir?

Miyopiya uzağı görə bilməmək, astiqmatizm isə həm uzağı, həm də yaxını görə bilməməkdir.

Astiqmatizm diaqnozu necə qoyulur?

Astiqmatizm autorefraktor və retonoskopiya kimi üsullarla müəyyən edilir. Buynuz qişanın topoqrafiyasının ölçülməsi vacibdir. Erkən diaqnozun astiqmatizmin müalicəsində böyük əhəmiyyəti var. Müayinələr zamanı gözlərin işığa diqqət yetirmə qabiliyyəti ölçülür və görmə kəskinliyi testi aparılır.

Bu testdə insanın qarşısındakı hərfləri müəyyən məsafədən oxuması gözlənilir. Daha sonra keratometriya cihazı ilə buynuz qişanın əyriliyi araşdırılır və bu ölçü ilə gözün kontakt linzalara uyğun olub olmadığı müəyyən edilir. Bundan əlavə, foropter cihazı ilə bir sıra linzalar gözün önünə yerləşdirilir və beləliklə gözün işığa fokuslanması ölçülür.

Astiqmatizm testi nədir?

Astiqmatizmin diaqnozu üçün bəzi testlər lazımdır. Müayinədən sonra oftalmoloq aşağıdakı testləri həyata keçirə bilər:

Keratometriya

Keratometriya testində buynuz qişanın əyriliyini ölçmək üçün keratometr adlı alət istifadə olunur. Bu test zamanı buynuz qişa işıq dairəsinə yönəldilir və nəticəsi ölçülür.

Refraksiya testi

Gözə gələn şüalarda qırılma qüsurunun olub olmadığını öyrənmək üçün edilən bir testdir. Xəstənin göz dibinə göndərilən şüalar tor qişada əks olunur və geri qaytarılır. Bu geri dönən şüalar qiymətləndirilir və diaqnoz qoyulur.

Görmə kəskinliyi testi

Görmə kəskinliyi testində bir göz bağlanır. Xəstədən təxminən 6 m aralıda yerləşdirilən 10 səviyyədən ibarət hərf və formalarla ölçmələr aparılır və astiqmatizmin olub-olmaması təyin olunmağa çalışılır.

Astiqmatizm necə müalicə olunur?

Ən çox istifadə edilən üsullar astiqmatizm eynəkləri və kontakt linzalardır.

Şiddətli astiqmatizmi olmayan insanların eynək və ya kontakt linzalara ehtiyacı olmaya bilər. Oftalmoloq növbəti göz müayinələrində gözlərinizdəki dəyişiklikləri ölçür və pisləşmə qeydə alınırsa, eynək və ya kontakt linza tövsiyə edir.

Astiqmatizmin müalicəsində istifadə olunan müalicə üsulları bunlardır:

• Astiqmatizm eynəkləri
• Kontakt linzaların istifadəsi
• Lazer terapiyası
• Gözdaxili linzaların əməliyyatı
• Göz içi linzaları
• Trifokal və Torik (Astiqmatizmin Korreksiyası) göz içi linzaları

Astiqmatizmi olanlar eynəkdən istifadə edirmi?

Bəli, uşaqlıqda astiqmatizm üçün eynək istifadə olunur. Bunun üçün xüsusi eynəklər mövcuddur.

Astiqmatizm inkişaf edirmi?

Astiqmatizm anadangəlmə ola bilər və ya sonradan inkişaf edə bilər. Müalicə edilməzsə, dərəcəsi irəliləyə bilər.

Astiqmatizmi korreksiya etmək mümkündürmü?

Bəli, astiqmatizm müalicə ilə düzəldilə bilər. Bunun üçün oftalmoloqa müraciət etmək lazımdır.

Astiqmatizmi olan insanlar eynəkdən istifadə etməsə nə olar?

Əgər oftalmoloq astiqmatizmi olan şəxsə eynək təyin edibsə, onlardan istifadə edilməlidir. Pasiyentin müalicəyə riayət etməsi xəstəliyin sağalmasında mühüm rol oynayır.