Yalançı çəpgözlük, əslində heç bir yanlış sürüşmə olmadığı halda gözün sürüşmüş kimi görünməsidir. Yalançı çəpgözlük daxilə və ya xaricə, yuxarı və ya aşağı ola bilər. Bu daha çox körpələrdə və gənc uşaqlarda rast gəlinən bir vəziyyətdir.
Körpə və uşaqların üz anatomiyası tam inkişaf etmədiyi üçün burun kökləri yastılaşır, göz ətrafındakı dəri qatlanır. Bu səbəbdən körpələrin və ya uşaqların gözləri içəriyə doğru sürüşür.
Uşaqlar böyüdükcə və üz cizgiləri oturduqca bu görünüş tədricən yox olur. Bu amillərə əlavə olaraq körpələrdə və ya uşaqlarda göz bəbəklərinin quruluşu və ya görmə oxu ilə gözün həndəsi oxu arasındakı fərq də sürüşməyə səbəb ola bilər.
Yalançı çəpgözlüyün səbəbləri
Gözün və ətrafdakı strukturların anatomik yeri, göz almasının orbital sümüklər içərisindəki mövqeyi, körpələrdə gördüyümüz göz qapaqlarının buruna yaxın hissəsində epikantus adlanan dəri toxuması nəticəsində bu problem yarana bilər.
Yalançı göz çəpliyi necə diaqnoz qoyulur?
Yalançı çəpgözlüyü həqiqi çəpgözlükdən ayırmaq üçün istifadə edilən ilk diaqnostik üsul işığın gözə əks olunmasının qiymətləndirilməsidir. Yalançı göz sürüşməsi meydana gəldikdə, gözə düşən işığın əks olunması bir-birinə paraleldir.
Bu səbəbdən körpə və ya uşaq düz irəli baxdıqda, işığın əks olunması birbaşa göz bəbəklərinə düşür. Həqiqi çəpgözlük vəziyyətində, işığın əksi bir-birinə paralel olmayacaqdır.
Bundan əlavə, xüsusilə körpələrdə yalançı çəpgözlük diaqnozu qoymaq üçün ətraflı bir göz müayinəsi tələb olunur. Bunun üçün ətraflı göz müayinələri edilməli və hər iki gözdə görmə dərəcəsinin eyni olub olmadığı yoxlanılmalıdır. Bundan əlavə, körpələrin və ya uşaqların yaxın və ya uzaq görmə problemi olub-olmadığını araşdırmaq lazımdır.
Çəpgözlük şübhəsi olduqda, körpələr və uşaqlar tez-tez fasilələrlə yoxlanılmalıdır. Belə bir şübhə olmasa belə, göz sağlamlığını qorumaq üçün hər 6 aydan bir göz müayinəsindən keçmək vacibdir.
Yalançı çəpgözlük necə müalicə olunur?
Yalançı çəpgözlüyün müalicəsi yoxdur. Çünki bu, daha əvvəl də qeyd etdiyimiz kimi, körpələrin və ya uşaqların üz anatomiyasının tam formalaşmamasından yaranan bir vəziyyətdir.
Ancaq burada vacib olan körpələrdə və ya uşaqlarda həqiqətən çəpgözlük olub olmadığını müəyyən etməkdir. Çünki əsl çəpgözlük ən qısa zamanda müalicə edilməlidir.
Saxta çəpgözlük zamanla yaxşılaşsa da, əsl çəpgözlük zamanla irəliləyir. Bu səbəblə çəpgözlük meydana gəldiyi zaman ən qısa zamanda müdaxilə edilməlidir.
Yetkinlərdə görülən yanlış göz sürüşməsi göz qapaqları və ya orbitlə bağlı problemdən qaynaqlanırsa, göz qapağı və ya orbit əməliyyatı planlaşdırıla bilər.
Yalan göz çəpliyi nə vaxt düzəlir?
Xüsusən də yeni doğulmuş körpələrdə ilk 4 ayda gözlərin hərdən sürüşməsi normal hesab edilir. Bu vəziyyət adətən 4-cü aydan sonra öz-özünə yox olur. Körpələr böyüdükcə və inkişaf etdikcə üzün və gözlərin forması oturur və bu yanlış sürüşmə görünüşü yox olur.
Ancaq bəzi körpələrdə bir yaşından sonra bu hal təkrarlana bilər. Belə olan halda ailələr uşaqlarını nəzarətdə saxlamalı, növbə irəliləyiş olarsa gecikmədən oftalmoloqa müraciət etməlidirlər.
Yetkinlərdə görülən bu vəziyyət göz qapaqları ilə əlaqəli bir problemdən qaynaqlanırsa, göz qapağı əməliyyatı planlaşdırıla bilər.
