Görmə qabiliyyəti insan həyatında ən mühüm hisslərdən biridir. Gözlərimiz vasitəsilə əldə etdiyimiz məlumatlar beynimizin 80%-ni təşkil edir. Gözün görmə dərəcəsi və ya görmə kəskinliyi, insanın müəyyən məsafədən kiçik detalları seçə bilmə qabiliyyətini ifadə edir.

Bu məqalədə görmə dərəcələri, onların ölçülməsi, müxtəlif görmə pozuntuları və müalicə metodları haqqında ətraflı məlumat təqdim ediləcək.

Gözün görmə dərəcəsi nədir?

Görmə dərəcəsi (vizual kəskinlik), gözün müəyyən məsafədən iki nöqtəni bir-birindən ayıra bilmə qabiliyyətidir. Normal görmə dərəcəsi 1.0 və ya 20/20 olaraq ifadə edilir.

Bu, insanın 20 fut (təxminən 6 metr) məsafədən normal gözlə görə biləcəyi obyektləri ayırd edə bilməsi deməkdir.

Görmə dərəcəsinin ifadə edilməsi

Görmə dərəcəsi müxtəlif üsullarla ifadə edilir:

1. Onluq sistem:

• 1.0 – mükəmməl görmə
• 0.8 – yaxşı görmə
• 0.5 – orta görmə
• 0.1 – zəif görmə

2. Snellen sistemi:

• 20/20 – normal görmə
• 20/40 – zəif görmə
• 20/200 – çox zəif görmə

3. LogMAR sistemi:

• 0.0 – normal görmə
• 0.3 – zəif görmə
• 1.0 – çox zəif görmə

Görmə dərəcəsinin ölçülməsi

Vizual Kəskinlik Testləri

Snellen Cədvəli: Ən çox istifadə olunan test üsuludur. Müxtəlif ölçülərdə hərf və ya simvollardan ibarət cədvəl 6 metr məsafədən oxunur.

E Cədvəli: Kiçik uşaqlar və oxuma bilməyənlər üçün istifadə edilir. Müxtəlif istiqamətlərə yönəlmiş “E” hərfləri göstərilir.

Landolt Halqaları: Beynəlxalq standart test. Müxtəlif ölçülərdə kəsilmiş halqalar istifadə edilir.

Test Şərtləri

Düzgün görmə testi üçün:

• Yaxşı işıqlandırma (500-1000 lüks)
• 6 metr məsafə
• Hər göz ayrı-ayrılıqda test edilməsi
• Düzgün test cədvəlinin seçilməsi

Görmə Pozuntuları və Dərəcələri

Refraktiv Xətalar

Miyopiya (Yaxından görmə):

• Yüngül: -0.25 to -3.00 dioptriya
• Orta: -3.25 to -6.00 dioptriya
• Yüksək: -6.00 dioptriyadan çox

Hipermetropi (Uzaqdan görmə):

• Yüngül: +0.25 to +2.00 dioptriya
• Orta: +2.25 to +5.00 dioptriya
• Yüksək: +5.00 dioptriyadan çox

Astigmatizm:

• Yüngül: 0.25 to 1.00 dioptriya
• Orta: 1.25 to 2.00 dioptriya
• Yüksək: 2.00 dioptriyadan çox

Presbiyopi:

• 40-45 yaş: +1.00 to +1.50 dioptriya
• 45-50 yaş: +1.50 to +2.00 dioptriya
• 50-55 yaş: +2.00 to +2.50 dioptriya
• 55+ yaş: +2.50+ dioptriya

Görmə İtməsi Dərəcələri

DSÖ (Dünya Səhiyyə Təşkilatı) təsnifatı:

1. Normal görmə: 6/6 və ya daha yaxşı
2. Yüngül görmə pozuntusu: 6/9 – 6/18
3. Orta görmə pozuntusu: 6/18 – 6/60
4. Ağır görmə pozuntusu: 6/60 – 3/60
5. Korluq: 3/60-dan az və ya görmə sahəsi 10°-dən az

Uşaqlarda görmə inkişafı

Yaş Dövrlərində Görmə Dərəcəsi

Yenidoğulmuş: 20/400 1 ay: 20/300 3 ay: 20/200 6 ay: 20/100 1 yaş: 20/50 3 yaş: 20/30 5 yaş: 20/20

Uşaqlarda Erkən Diaqnostika

Erkən yaşlarda görmə problemlərinin aşkarlanması kritik əhəmiyyət daşıyır:

• Doğumdan sonra ilk həftələrdə göz müayinəsi
• 6-12 ay arasında pediyatrik oftalmoloji müayinə
• 3-5 yaş arasında məktəbəqədər görmə testi

Görmə problemlərinin müalicəsi

Optik Korreksiya

Eynək:

• Ən sadə və təhlükəsiz üsul
• Müxtəlif lens növləri (monofocal, bifokal, proqressiv)
• Xüsusi materiallar (anti-reflektiv, UV müdafiə)

Kontakt Linzalar:

• Yumşaq və sərt növlər
• Günlük, həftəlik, aylıq istifadə
• Xüsusi dizaynlar (toric, multiflexial)

Eksimer lazer əməliyyatı

LASIK (Laser-Assisted in Situ Keratomileusis):

• Miyopi, hipermetropi və astigmatizm üçün
• Tez sağalma prosesi
• Yüksək uğur nisbəti

Səhifənin məzmunu yalnız məlumat məqsədi daşıyır. Diaqnoz və müalicə üçün mütləq həkiminizlə məsləhətləşin.