Gözaltı şişlər yuxusuzluq, stress və yorğunluqdan qaynaqlanan yayğın bir vəziyyətdir. Ancaq bəzən bu hal, gözlərdəki iltihab və ya allergik reaksiyalar kimi daha ciddi sağlamlıq problemlərinin əlaməti də ola bilər.

Bu səbəbdən, xüsusilə digər simptomlarla birlikdə ortaya çıxan davamlı gözaltı şişlərə diqqət edilməlidir. Bu, xroniki bir xəstəliyin mövcudluğuna da işarə edə bilər.

Gözaltı şişkinliyi nə üçün baş verir?

Gözaltı şişkinliyi; göz ətrafındakı toxumalarda maye toplanması, infeksiya və qan dövranı pozğunluqları kimi fərqli səbəblərdən müşahidə edilə bilər.

Yayğın səbəblərdən bəziləri bunlardır:

• Yorğunluq: Göz altında maye yığılmasına səbəb olaraq şişkinlik yarada bilər.
  
• Allergiyalar: Polen, ev gənələri, heyvan tükü kimi allergenlərə bağlı inkişaf edən reaksiyalarda gözaltı ödemi səbəbindən şişkinlik yaranır.
  
• Sinusit: Göz altına yaxın bölgədəki sinusların iltihablanması təzyiq və şişkinliyə səbəb ola bilər.
  
• Duzlu Qidalanma və Su İstehlakının Azlığı: Duzlu qidaların həddindən artıq istehlakı bədəndə suyun tutulmasını artıraraq ödemin yaranmasına səbəb ola bilər.
  
• Göz İnfeksiyaları: İt dirsəyi ya da konyunktivit kimi hallar, şişkinliklə yanaşı ağrı, qızartı və çirklənmə ilə özünü göstərə bilər.
  
• Böyrək Xəstəlikləri: Səhərlər daha aydın görünən göz ətrafı ödemləri böyrək mənşəli ödemlərin əlaməti ola bilər.

Qəfil gözaltı şişkinliyi nə üçün baş verir?

Qəfil gözaltı şişkinliyi bir sıra amillərdən qaynaqlana bilər. Bunlar arasında həddindən artıq duz istehlakı, allergik reaksiyalar, yuxu əskikliyi, dehidratasiya və müəyyən sağlamlıq problemləri var.

Həddindən artıq duz istehlakı bədənin su tutmasına səbəb ola bilər və göz ətrafında şişkinliyə yol açar. Allergik reaksiyalar isə bədəndə histamin səviyyələrinin yüksəlməsinə və buna bağlı olaraq toxumalarda mayenin yığılmasına səbəb olur.

Yuxu əskikliyi və dehidratasiya müvəqqəti gözaltı şişkinliklərinə səbəb olur. Yuxusuzluq qan damarlarının genişlənməsinə və göz ətrafındakı dərinin daha tünd görünməsinə səbəb olarkən; dehidratasiya isə maye çatışmazlığından qaynaqlanan yüngül bir şişkinliyə yol aça bilər.

Sağlamlıq problemləri və ya dərmanların yan təsirləri də qəfil gözaltı şişkinliklərinə yol aça bilər. Məsələn, böyrək xəstəliyi və ya tiroid problemləri kimi hallar bədəndə mayenin qeyri-bərabər şəkildə paylanmasına səbəb ola bilər ki, bu da gözaltı bölgələrdə şişkinliyə yol açar. Eyni şəkildə, bəzi dərmanlar bədəndəki maye balansını pozaraq göz altında şişkinliyə səbəb ola bilər.

Əgər göz altındakı şişkinlik sürətlə inkişaf edir və digər simptomlarla birlikdə müşahidə edilirsə, tibbi yardım almağınız lazım gələ bilər.

Tək göz altında şişkinlik nə üçün baş verir?

Tək göz altındakı şişkinlik allergik reaksiyalar, göz infeksiyaları və ya üz travmalarından qaynaqlanır. Eyni zamanda yuxusuzluq, həddindən artıq duz istehlakı və alkoqol kimi amillər də tək göz altında şişkinliyə səbəb ola bilər.

Göz yaşı kanalındakı bir tıxanma da tək göz altında şişkinliyə yol aça bilər. Bu vəziyyət ağlama, burun axıntısı və soyuqdəymə kimi hallarla ortaya çıxa bilər.

Səhərlər tək göz altında şişkinlik fərq etsəniz, bu, yatma mövqeyinizdən qaynaqlana bilər. Üzünüzü yastığa basdıraraq yatdığınızda, təzyiq bir gözün ətrafındakı mayenin digər tərəfə doğru hərəkət etməsinə səbəb ola bilər.

Tək göz altında davamlı və ya şiddətli şişkinlik yaşayırsınızsa, bunun arxasında ciddi bir sağlamlıq problemi olduğunu da nəzərə almalısınız. Böyrək xəstəliyi və ya hipertireoz kimi hallar birtərəfli gözaltı şişkinliyi ilə əlaqələndirilmişdir. Bu səbəbdən, belə bir simptomla qarşılaşdığınızda peşəkar tibbi yardım axtarmağınız vacibdir.

Körpələrdə gözaltı şişkinliyi

Körpələrin həssas dərisi və nazik qan damarları gözaltı bölgəsində yüngül şişkinliklərə yol aça bilər. Lakin bu cür şişkinliklər ümumiyyətlə müvəqqətidir və xüsusi bir müalicə tələb etmir.

Şişkinlik qalıcı hala gələrsə və ya körpənizin görmə qabiliyyətinə təsir etməyə başlarsa, bir tibb mütəxəssisi ilə məsləhətləşməlisiniz.

Göz infeksiyaları da körpələrdə gözaltı şişkinliyinə səbəb ola bilər. Əgər körpənizin gözləri qırmızı və suludursa, bu bir infeksiyanın əlaməti ola bilər.

Allergiyalar da körpələrdə gözaltı şişkinliyinə səbəb ola bilər. Polen, ev gənələri və ev heyvanlarının tükləri kimi allergen maddələr körpənizin göz ətrafında şişkinliyə səbəb ola bilər. Əgər allergik reaksiyalar söz mövzudursa, allergiyanın mənbəyini müəyyən etmək və aradan qaldırmaq lazımdır.

Körpənizin həddindən artıq ağlaması da gözaltı şişkinliyinə səbəb ola bilər. Həddindən artıq ağlama qan damarlarının genişlənməsinə və nəticədə göz ətrafında yüngül bir şişkinliyə yol aça bilər.

Körpələrdə gözaltı şişkinliyi adətən narahatlıq üçün bir səbəb deyil, ancaq əlamətə səbəb olan vəziyyəti anlamaq vacibdir. Əgər körpənizin göz altında qalıcı bir şişkinlik varsa və ya digər narahatlıq əlamətləri müşahidə edilirsə, bir tibb mütəxəssisinə müraciət etməyiniz tövsiyə olunur.

Uşaqlarda gözaltı şişkinliyi

Uşaqlarda tez-tez müşahidə olunan şişkinliklər müxtəlif allergik reaksiyalar və ya infeksion xəstəliklər nəticəsində meydana gələ bilər.

İlk növbədə, mövsümi allergiyalar (allergik rinit) söz mövzusu ola bilər. Yaz aylarında polenlərin artması ilə birlikdə baş verən bu cür bir vəziyyətdə, uşağınızın burnundan davamlı axıntı gəlməsi və gözlərini qaşıma ehtiyacı hiss etməsi ehtimal olunur.

Gözləri ovuşdurma vərdişi də göz altındakı şişkinliklərə səbəb ola bilər. Uşaqların şüursuz şəkildə ya da stress altında gözlərini ovuşdurması, bölgədəki həssas kapilyar damarların qıcıqlanmasına və nəticədə şişkinliyin ortaya çıxmasına səbəb olur.

Viruslara ya da bakteriyalara bağlı olaraq inkişaf edən infeksiyalar gözdə qızartı və şişkinliyə yol aça bilər. Bu cür hallarda valideynlərin diqqət etməli olduğu əlamətlər arasında yüksək hərarət və ümumi halsızlıq da var.

Uşaqlarda görülən göz ətrafındakı şişkinliklərin ən yayğın səbəblərindən biri də travmalardır. İdman fəaliyyətləri zamanı ya da enerjili oyunlar oynayarkən aldıqları zərbələr göz ətrafında ödem və şişkinliyə yol aça bilər. Bu cür hallarda, şişkinlik uzun müddət davam edərsə və ya ağrılı olarsa, mütləq mütəxəssis bir həkimdən yardım alınmalıdır.

Gözaltı şişkinliyinə hansı müalicələr tətbiq olunur?

Müalicə üsulları şişkinliyin səbəbinə görə müəyyən edilir.

Allergiyaya Bağlı Şişkinliklərdə

Antihistaminik adlanan dərmanlardan istifadə olunur. Antihistaminiklər allergiya əlamətlərini yüngülləşdirmək üçün bədənin histamin reaksiyasını əngəlləyir. Eyni zamanda narahatlıq və qaşınmanı aradan qaldırmaq üçün xüsusi göz damcıları da təyin edilə bilər.

İnfeksiya Vəziyyətlərində

Göz infeksiyaları bakterial və ya viral ola bilər və əksər hallarda antibiotik damcılarla müalicə olunur. Daha ciddi infeksiyalar isə sistemli dərman müalicəsi tələb edə bilər.

Göz Yaşı Kanalı Tıxanmasında

Bu cür bir tıxanmada kanalın açılmasını təşviq etmək məqsədilə masaj texnikaları tövsiyə olunur. İsti kompres tətbiqi də şişkinliyi və narahatlığı azaltmağa kömək edə bilər. İrəliləmiş hallar üçün isə zondlama proseduru lazım gələ bilər.

Travmadan Sonra

Göz zədələnməsi və ya travmadan sonra şişkinliyi azaltmaq üçün adətən soyuq tətbiqlər tövsiyə olunur. Ağrını yüngülləşdirmək və narahatlığı aradan qaldırmaq üçün reseptli və ya reseptsiz ağrıkəsicilər də istifadə edilə bilər.

Xroniki Hallar

Uzunmüddətli və ya təkrarlanan göz şişkinliklərində, altında yatan böyrək ya da tiroid xəstəliyi kimi sistemli problemləri müəyyən etmək üçün ətraflı bir qiymətləndirmə tələb oluna bilər.

Tez-tez verilən suallar

Gözaltı şişkinliyi nəyin əlaməti ola bilər?

Gözaltı şişkinliyi; yorğunluq, yuxusuzluq, həddindən artıq duz istehlakı və ya allergiya kimi sadə səbəblərdən qaynaqlana biləcəyi kimi, infeksiya, göz yaşı kanalının tıxanması, sinusit ya da böyrək xəstəlikləri kimi daha ciddi sağlamlıq problemlərinin də əlaməti ola bilər. Xüsusilə tək gözdə yaranan, ağrılı, qızartılı ya da uzun sürən şişkinliklərdə bir göz həkiminə müraciət etmək lazımdır.

Tək gözdə şişkinlik olarsa nə etməli?

Birtərəfli gözaltı şişkinlikləri adətən lokal bir problemlə əlaqəlidir. Diş absesi, göz qapağı kistləri (xalazion), it dirsəyi ya da göz yaşı vəzisində yaranan iltihab kimi hallar səbəb ola bilər. Bu cür hallarda şişkinliyin forması, müddəti və müşayiət edən əlamətlər qiymətləndirilərək mütəxəssis bir göz həkimi tərəfindən müayinə edilməlidir.

Gözaltı şişkinliyi allergiyadan qaynaqlanırsa, necə keçər?

Allergiyaya bağlı gözaltı şişkinliklərində ilk növbədə allergen maddənin təsbiti və uzaqlaşdırılması lazımdır. Soyuq kompres tətbiq etmək, gözləri ovuşdurmaqdan çəkinmək və həkimin tövsiyə etdiyi antihistaminik dərmanlar ya da allergiyaya xas göz damcıları istifadə etmək də təsirli bir həll yolu təmin edir.

Gözaltı şişkinlikləri öz-özünə keçirmi?

Bəzi yüngül hallar, yuxu əskikliyi, stress, yorğunluq və ya müvəqqəti allergik reaksiyalardan qaynaqlanan şişkinliklər istirahət, kifayət qədər su istehlakı və soyuq tətbiqlərlə öz-özünə keçə bilər. Ancaq təkrarlanan, uzun sürən və ya ağrılı şişkinliklər mütləq mütəxəssis bir həkim tərəfindən qiymətləndirilməlidir.

Səhifənin məzmunu yalnız məlumat məqsədi daşıyır. Diaqnoz və müalicə üçün mütləq həkiminizlə məsləhətləşin.